Hệ thống phanh ô tô – Triết lý và hoạt động bí ẩn

Hệ thống phanh ô tô là gì? Cấu tạo và hoạt động ra sao?
Rate this post

Hệ thống phanh ô tô là gì?
Hệ thống phanh ô tô – thiết bị cơ học giúp kiểm soát tốc độ xe di chuyển

Đối với ô tô, hệ thống phanh là một yếu tố vô cùng quan trọng và có ảnh hưởng lớn. Nhưng chẳng phải ai cũng hiểu rõ về hệ thống này. Và để giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về hệ thống phanh ô tô, hôm nay Carpla xin giới thiệu với bạn những thông tin thú vị về hệ thống này, từ cấu tạo cho đến nguyên lý hoạt động. Mời bạn cùng khám phá!

1. Hệ thống phanh ô tô là gì?

Hệ thống phanh ô tô là một thiết bị cơ học được sử dụng để kiểm soát chuyển động của bánh xe bằng cách tạo ra ma sát, giúp tài xế có thể kiểm soát tốc độ di chuyển và dừng xe theo ý muốn.

Trước đây, phanh xe ô tô sử dụng khúc gỗ hoặc chất liệu thép, da. Tuy nhiên, các vật liệu này gặp vấn đề về hiệu suất và tiếng ồn. Để cải thiện điều này, các hãng xe hơi đã phát triển hệ thống phanh đĩa thuỷ lực trong các dòng xe hiện đại, đảm bảo an toàn và thoải mái cho tài xế.

2. Tiêu chí cần đáp ứng của hệ thống phanh ô tô

Hệ thống phanh ô tô cần đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về chất lượng như sau:

  • Trong điều kiện đột ngột, khi phanh, có quãng đường dừng ngắn nhất và thời gian phanh thấp nhất.
  • Gia tốc của phanh càng lớn thì hiệu quả phanh càng cao.
  • Phanh êm, ổn định trong mọi trường hợp.
  • Nhẹ giúp người lái không tốn sức.
  • Mô men được phân phối đều trên các bánh xe.
  • Đảm bảo không bị bó phanh.
  • Thoát nhiệt tốt.
  • Kết cấu phanh gọn nhẹ, dễ chẩn đoán tình trạng.

Tiêu chí cần đáp ứng của hệ thống phanh ô tô
Hệ thống phanh ô tô cần đảm bảo nhẹ, phanh nhanh và an toàn

3. Hệ thống phanh ô tô có những loại nào?

Khi nhắc đến hệ thống phanh ô tô, chúng ta thường nghĩ đến hai loại chính: phanh đĩa và phanh tang trống. Mỗi loại phanh này có cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ưu nhược điểm riêng. Hãy cùng tìm hiểu!

3.1 Phanh đĩa

Hệ thống phanh đĩa bao gồm một đĩa thép được cố định bằng bulông trên trục bánh xe, kèm theo giá đỡ và các bộ phanh. Khi nhấn phanh, các xi-lanh thuỷ lực và bộ phanh được đặt trên giá đỡ sẽ di chuyển, đẩy các bộ phanh kề sát vào đĩa phanh để thực hiện quá trình phanh.

Ưu điểm của hệ thống phanh ô tô – phanh đĩa:

  • Khả năng giải nhiệt tốt, giúp tránh hiện tượng mất hiệu suất khi lái xe phải rà phanh liên tục.
  • Hiệu suất phanh cao hơn so với phanh tang trống sau một thời gian sử dụng dài.
  • Sự tự điều chỉnh khe hở giữa má phanh và đĩa phanh giúp duy trì hiệu suất của hệ thống, ngay cả khi má phanh trải qua quá trình mòn.

Nhược điểm của phanh đĩa:

  • Hệ thống có thể mất hiệu suất khi ẩm ướt, khi nước làm giảm khả năng phanh trong một khoảng thời gian ngắn.
  • Cơ cấu phanh đĩa thường nặng hơn so với phanh tang trống, ảnh hưởng đến khả năng giảm trọng lượng của xe và tăng tiêu hao nhiên liệu.

3.2 Phanh tang trống

Hệ thống phanh tang trống gồm 2 cụm má phanh được cố định trên cầu xe. Các má phanh này được kích hoạt bởi xi-lanh phanh bánh xe hoặc thông qua cơ khí đòn dẫn, kèm theo là một trống phanh chụp bên ngoài cụm má phanh. Trong quá trình hoạt động, trống phanh quay cùng với bánh xe trong khi má phanh đứng yên.

Ưu điểm của phanh tang trống:

  • Có một trống phanh chụp đậy má phanh bên trong, giúp ngăn chặn bụi bẩn và mài mòn lớn giữa má phanh và trống phanh.
  • Sự thuận tiện của việc bố trí phanh tay và phanh chân trên cùng một cơ cấu giảm chi phí không chỉ khi mua xe mà còn trong quá trình sửa chữa.

Nhược điểm của phanh tang trống:

  • Việc thoát nhiệt của hệ thống khá khó khăn, có thể dẫn đến mất phanh khi tài xế phanh liên tục.
  • Khi có mạt sắt bên trong trống phanh, thoát chúng ra ngoài hệ thống trở nên khó khăn, từ đó có thể gây mài mòn và hỏng nhanh chóng cho má phanh và trống phanh.

4. Hệ thống phanh ô tô thường gặp phải những lỗi gì?

Hệ thống phanh ô tô thường gặp phải những lỗi gì?
Đĩa phanh có thể bị cong vênh trong quá trình xe vận hành

Hệ thống phanh ô tô, như bất kỳ hệ thống nào khác, cũng có thể gặp phải những lỗi trong quá trình vận hành. Dưới đây là một số lỗi thường gặp ở hệ thống phanh ô tô:

4.1 Má phanh mòn

Má phanh mòn kéo dài quãng đường phanh và có thể gây mài mòn đĩa phanh, làm tăng khoảng cách dừng và tạo tiếng kêu khi phanh. Cần thay thế định kỳ để tránh giảm hiệu suất và đảm bảo an toàn lái xe.

4.2 Đĩa phanh cong vênh

Bề mặt đĩa phanh cần phải phẳng để giữ liên lạc đều với má phanh. Đĩa phanh cong vênh có thể làm rung bàn đạp phanh và gây giật khi dừng. Thay thế là biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn.

4.3 Hệ thống phanh rò rỉ

Rò rỉ trong hệ thống phanh thường là do vấn đề thuỷ lực, có thể dẫn đến mất dầu phanh và hỏng hoàn toàn hệ thống phanh. Cần kiểm tra và xử lý ngay khi phát hiện tình trạng này.

4.4 Kẹp phanh dính

Kẹp phanh dính là một lỗi phổ biến trong hệ thống phanh ô tô. Khi gặp tình trạng này, phanh của xe ô tô có thể bị mất độ cân bằng và ảnh hưởng đến hiệu suất tăng tốc. Cần sửa chữa ngay lập tức để tránh tình trạng nguy hiểm.

4.5 Đĩa phanh đảo hoặc cong vênh

Đĩa phanh bị đảo hoặc cong vênh ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ thống phanh. Khi gặp tình trạng này, cần kiểm tra và thay đổi đĩa phanh khi cần thiết để đảm bảo an toàn lái xe.

4.6 Phanh biến chất, mờ dần

Hiệu suất giảm khi phanh kéo dài có thể là dấu hiệu của má phanh bị biến chất. Để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng xe, bạn cần phải thực hiện kiểm tra và thay mới má phanh.

4.7 Phanh khẩn cấp, phanh tay

Một yếu tố khác khiến hệ thống phanh ô tô gặp lỗi là việc sử dụng phanh khẩn cấp thường xuyên. Trong trường hợp này, cần thực hiện kiểm tra và bảo trì để tránh tình trạng xe không thể di chuyển được.

5. Một vài lưu ý quan trọng khi sử dụng hệ thống phanh xe ô tô

Khi sử dụng hệ thống phanh ô tô, việc đảm bảo sự an toàn và giảm lỗi phanh là rất quan trọng. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng hệ thống phanh xe ô tô:

  • Luôn duy trì khoảng cách an toàn với xe phía trước để có đủ thời gian phản ứng và dừng lại an toàn. Đặc biệt, lưu ý trong điều kiện thời tiết xấu hoặc trên đường trơn trượt.
  • Áp dụng nhẹ pedal phanh trước khi cần thiết để khắc phục và tạo áp lực trong hệ thống, giảm thời gian phản ứng khi cần phanh mạnh.
  • Sử dụng pedal phanh một cách đều để tránh khóa bánh xe, đồng thời hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) sẽ giúp duy trì sự kiểm soát khi phanh mạnh.
  • Tránh phanh mạnh trong điều kiện đường trơn trượt hoặc khi có nguy cơ mất kiểm soát. Thay vào đó, hãy thực hiện phanh tránh để đảm bảo an toàn.
  • Kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống phanh định kỳ. Việc thay thế cả bốn bánh xe và đảm bảo chúng được lắp đặt đúng cách là quan trọng để đạt được hiệu suất phanh tối ưu.
  • Khi lái xe xuống đèo hoặc hạ dốc dài, sử dụng động cơ phanh bằng cách chuyển xuống số thấp hơn hoặc sử dụng số D1 hoặc D2 (đối với hộp số tự động) để giảm áp lực lên hệ thống phanh và tránh quá nhiệt.

Một vài lưu ý quan trọng khi sử dụng hệ thống phanh xe ô tô
Lái xe an toàn, làm chủ tốc độ, hạn chế phanh đột ngột

6. Kết luận

Như vậy, hệ thống phanh ô tô đóng một vai trò quan trọng không hề nhỏ và có cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động đặc biệt. Hy vọng rằng sau bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về hệ thống phanh khi sử dụng xe ô tô. Ngoài ra, nếu có nhu cầu mua xe ô tô cũ, hãy ghé thăm Carpla – Nền tảng mua bán xe ô tô đã qua sử dụng lớn nhất để có nhiều lựa chọn đẹp và đảm bảo về chất lượng phanh xe, giúp bạn luôn an toàn khi lái.