Mùa thu đã qua, gió mùa đông lại về. Với mùa đông, chúng ta được chiêm ngưỡng nhiều chòm sao xinh đẹp nổi bật trên bầu trời đêm nhờ vào sự tỏa sáng lấp lánh của các ngôi sao. Và không thể bỏ qua chòm sao Orion – chàng thợ săn nổi tiếng nhất trên bầu trời đêm.
Chòm sao Orion (Lạp Hộ)
Orion, hay còn được gọi là Lạp Hộ (獵戸) trong tiếng Hán, chính là chòm sao mà chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài viết này. Orion còn được gọi với tên Thợ Săn, đúng như hình ảnh của chàng thợ săn nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp. Chòm sao Orion có hình dạng giống như chiếc đồng hồ cát, và được coi là chiếc chìa khóa trên bầu trời đêm mùa đông.
Bạn đang xem: Chòm sao Orion: Chàng thợ săn của mùa đông
Chòm sao Orion, hình dạng giống chiếc đồng hồ cát. Hình ảnh: Thế Giới Thiên Văn
Chòm sao Orion được đại diện bởi thắt lưng Orion và thanh gươm Orion, cùng với những ngôi sao sáng nhất là Rigel và Betelgeuse. Cả hai ngôi sao này là những ngôi sao siêu khổng lồ và nằm trong số những ngôi sao sáng nhất trên bầu trời. Thêm vào đó, còn có tinh vân Orion – một trong những tinh vân sáng nhất trên bầu trời, nổi tiếng và được chụp ảnh nhiều nhất.
Tinh vân Orion (M42). Hình ảnh: Nhật Minh
Một ít thần thoại
Chòm sao Orion có nhiều câu chuyện thần thoại khác nhau. Một trong số đó là câu chuyện về chàng thợ săn Orion tự cho mình là người thợ săn vĩ đại nhất thế giới. Hera, vợ của thần Zeus, nghe được điều này và đã sai một con bọ cạp giết chết Orion. Tại sau, Zeus đã đặt Orion trên bầu trời trở thành một chòm sao, và con bọ cạp cũng được đưa lên trời trở thành chòm sao Bọ Cạp.
Xem thêm : Công nghệ “Keo dán da sinh học” trong điều trị
Một câu chuyện khác kể về việc Orion đem lòng yêu 7 chị em Pleiades. Orion luôn theo đuổi Pleiades, và cuối cùng cả hai được đưa lên trời. Pleiades từ đó được đặt tên cho một cụm sao trong chòm sao Kim Ngưu.
3 ngôi sao tạo nên chiếc Thắt lưng của Orion
Bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng hai trong số ba ngôi sao tạo nên Thắt lưng Orion – Alnilam và Alnitak – cũng là các ngôi sao siêu khổng lồ. Ngôi sao thứ ba là Mintaka là một hệ đa sao. Ba ngôi sao này thuộc quần thể OB1b, tức là chúng hình thành trong cùng một đám mây phân tử và có chung một xu hướng dịch chuyển. Vì vậy, hình dạng của mảng sao này đã không thay đổi kể từ thời cổ đại.
Nền văn minh Ai Cập cổ đại có nhiều thần thoại liên quan đến 3 ngôi sao này. Có giả thuyết cho rằng Orion tương ứng với các Kim tự tháp trên cao nguyên Giza, và các vị trí của ba ngôi sao trên chiếc Thắt lưng của Orion khớp với vị trí của các Kim tự tháp. Giả thuyết này được đưa ra lần đầu tiên vào năm 1983 bởi Robert Bauval.
Các Kim tự tháp trên cao nguyên Giza có thể trùng với các vị trí 3 ngôi sao trên chiếc Thắt lưng của Orion. Ảnh: exclusive.mk
Trong dân gian Việt Nam, ba ngôi sao trên Thắt lưng Orion được gọi là sao Cày hoặc sao Lưỡi Cày. Bốn ngôi sao ở bốn góc của chòm sao Orion là Betelgeuse, Bellatrix, Rigel và Saiph được ví như bốn góc của một thửa ruộng vuông, với cái lưỡi cày cắm ở giữa.
Chiếc chìa khóa của bầu trời đêm mùa đông
Xem thêm : Nên hay không nên vứt giấy vào bồn cầu sau khi đi vệ sinh?
Chòm sao Orion có một lợi thế lớn đối với những người mới bắt đầu quan sát thiên văn: các ngôi sao trong chòm sao này rất sáng. Điều này giúp chúng ta dễ dàng nhận biết các chòm sao và ngôi sao xung quanh.
Cụ thể, chúng ta có thể sử dụng Orion làm mốc để xác định các ngôi sao và chòm sao khác trên bầu trời đêm:
- Kéo một đường thẳng từ 3 ngôi sao thắt lưng Orion về phía Đông Nam, bạn sẽ đi qua ngôi sao Sirius trong chòm Đại Khuyển (Canis Major).
- Ngược lại, khi kéo một đường thẳng từ 3 ngôi sao thắt lưng Orion về phía Tây Bắc, bạn sẽ gần như đi qua ngôi sao Aldebaran và cụm sao Pleiades (M45) trong chòm Kim Ngưu (Taurus).
- Kéo một đường thẳng qua hai ngôi sao Betelgeuse và Bellatrix về phía Đông, bạn sẽ tìm thấy ngôi sao Procyon trong chòm Tiểu Khuyển (Canis Minor).
- Một đường thẳng từ Rigel qua Betelgeuse sẽ chỉ ra hướng của 2 ngôi sao Castor và Pollux trong chòm Song Tử (Gemini).
Kết
Bài viết này đã cung cấp thêm kiến thức về chòm sao nổi tiếng nhất trong mùa đông – chòm sao Orion. Hy vọng rằng bạn đã tìm thấy nhiều điều thú vị và bất ngờ trong bài viết này. Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về những chòm sao mùa đông khác.
Hãy để lại ý kiến đóng góp của bạn dưới phần bình luận. Chúng ta hy vọng mọi người sẽ tìm hiểu thêm về thiên văn học, đồng thời đặt mình trong một góc nhìn khách quan và tôn trọng.
Giải Đáp Việt – Tri Thức Cho Người Việt
Nguồn: Giaidapviet.com
Danh mục: Khám Phá
