Tết Trung thu vào ngày 15/8 âm lịch hàng năm là một lễ hội truyền thống của nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam và Trung Quốc. Đến dịp Tết Trung Thu, khi mặt trăng sáng rọi cả bầu trời và ánh trăng lan tỏa khắp nơi, không khí ngắm trăng và đàm luận về trăng trở thành chủ đề chính mà mọi người quan tâm.
Vì sao ngắm trăng vào Đêm Trung thu?
Bạn có thắc mắc tại sao chúng ta thường ngắm trăng vào đêm Trung thu không? Lý do là trong đêm Trung thu, bầu trời sạch sẽ như được gột rửa, khiến trăng trở nên sáng hơn và tròn trịa hơn bao giờ hết. Ánh trăng tỏa sáng khắp mọi nơi, tạo nên không gian tràn đầy ánh sáng.
Bạn đang xem: Đêm Trung thu ngắm trăng, ngâm thơ, hòa cùng vạn vật
Ngoài việc ngắm trăng, Tết Trung thu còn là dịp để người ta ngâm thơ, làm văn và nói những lời hay ý đẹp. Bạn có thể nói rằng, đâu đâu trên đất nước này đều có những bài thơ, câu chuyện về Tết Trung thu. Dưới đây là một số bài thơ cổ nói về Tết Trung thu:
Bài thơ “Thập ngũ dạ vọng nguyệt” của tác giả Vương Kiến
Thập ngũ dạ vọng nguyệt
Trung đình địa bạch thụ thê nha,
Lãnh lộ vô thanh thấp quế hoa.
Kim dạ nguyệt minh nhân tận vọng,
Bất tri thu tư lạc thùy gia?
Dịch thơ:
Đêm rằm trông trăng, một cảnh tượng tuyệt đẹp
Đất trắng như được gới bởi ánh trăng sáng.
Bóng trăng chiếu khắp nhà cửa,
Tình thu riêng có mặn mà ai chăng…
Vương Kiến, với tự là Trọng Sơ, sinh ra ở Dĩnh Xuyên (nay là thị trấn Hứa Xương, tỉnh Hà Nam), là một nhà thơ nổi tiếng thời Đường, được biết đến với tư cách là Vương Tư Mã. Bài thơ “Thập ngũ dạ vọng nguyệt” của Vương Kiến thuộc thể thất tuyệt, với nội dung là ngắm trăng trong đêm Trung thu và mong đợi những người xa xôi.
Xem thêm : Cách chọn xi đánh giày sao cho đúng màu
“Trung đình địa bạch thụ thê nha”: Những ánh sáng trăng phản chiếu trên mặt đất giống như được phủ bởi một màn sương. Đêm trăng yên tĩnh khiến những con quạ náo động trong ngày đều chìm vào giấc ngủ trong bóng cây. Chỉ bằng hai từ “địa bạch” (mặt đất trắng) đã tạo cảm giác thanh bình, tĩnh lặng. Ba chữ “thụ thê gia” (quạ đậu trên cây) đơn giản và xúc tích, không chỉ mô tả cảnh quạ đậu trên cây, mà còn làm nổi bật sự yên tĩnh của đêm trăng mùa thu.
“Lãnh lộ vô thanh thấp quế hoa”: Dùng để miêu tả việc sương thu ướt đẫm hoa quế trong vườn, tạo ra mùi hương thơm ngát. Cảnh này càng khiến người ta liên tưởng đến cung Quảng Hàn trên cung trăng, nơi giọt sương đã làm ướt hoa quế. Với hai từ “vô thanh” (lặng lẽ), nhà thơ diễn tả sự nhẹ nhàng và tĩnh lặng của giọt sương rơi trên hoa, đồng thời tạo ra sự dài lâu của giọt sương trên hoa quế.
Tuy đã quá khuya, nhưng tại sao người ta vẫn thức? Có nguyên nhân gì khiến họ không ngừng ngắm trăng? Dưới bầu trời trăng sáng, ai cũng muốn nhìn trăng, tìm về tâm linh. Vì vậy, đó là một điều tất nhiên rằng tác giả đã thốt lên rằng: “Kim dạ nguyệt minh nhân tận vọng, Bất tri thu tư lạc thùy gia?”
Từ “lạc” (rơi) mang ý nghĩa sâu xa, như những suy tư mùa thu chìm đắm trong ánh trăng bạc trôi dạt trên cõi người. Đồng thời, cụm từ “lặng lẽ” càng làm nổi bật sự tĩnh lặng của đêm trăng, khiến người ta nhớ nhà, nhớ người thân trong xa xôi. Bài thơ này thể hiện sự nhớ nhung và mong muốn được đoàn tụ trong đêm Trung thu, cũng như quan tâm và chúc phúc cho nhau.
Bài thơ “Bát nguyệt thập ngũ nhật dạ ngoạn nguyệt” của tác giả Lưu Vũ Tích
Bát nguyệt thập ngũ nhật dạ ngoạn nguyệt
Thiên tương kim dạ nguyệt,
Nhất biến tẩy hoàn doanh.
Thử thối cửu tiêu tịnh,
Thu rừng vạn cảnh thanh.
Tinh thần nhượng quang thải,
Phong lộ phát tinh anh.
Năng biến nhân gian thế,
Du nhiên thị ngọc kinh.
Dịch thơ:
Ánh trăng sáng tròn trong đêm
Trời đất thoáng chốc sạch sẽ.
Mây tan, nắng nóng giảm dần
Thu đến, cảnh sắc thanh nhàn.
Tinh thần của đêm nhường ánh sáng
Phong cảnh phát triển tinh anh.
Dù thế gian biến đổi thế nào
Trăng vẫn sáng mãi không thay đổi.
Lưu Vũ Tích, với tự là Mộng Đắc, sinh ra ở Lạc Dương (nay là tỉnh Hà Nam), là một nhà thơ và nhà văn nổi tiếng thời Đường. Ông được biết đến với việc nêu bật ý kiến thẳng thắn và niềm tin chân thành vào chức năng của đất nước và nhân dân. Ông cũng là tác giả của cuốn “lậu thất minh” nổi tiếng.
Xem thêm : Bầu Trời Sao Của Thiên Kim Thật
Bài thơ của Lưu Vũ Tích mô tả cảnh dạo chơi đẹp mê hồn trên cung trăng. Khi đọc, chúng ta sẽ cảm thấy mê hoặc bởi ánh trăng và cảnh sắc tuyệt đẹp như thiên đường trên trái đất. Cảnh vật thay đổi theo thời gian, và cảm xúc cũng thay đổi theo cảnh vật, khi vui lên rồi lại buồn xuống. Điều này thể hiện cách thi nhân tài tình diễn tả nỗi niềm và mong muốn tham gia vào thế giới thần tiên và vĩnh hằng.
Bài thơ “Trung thu” của tác giả Lý Phác
Trung thu
Hạo phách đương không bảo kính thăng,
Vân gian tiên lại tịch vô thanh.
Bình phân thu sắc nhất luân mãn,
Trường bạn vân cù thiên lý minh.
Giảo thỏ không tòng huyền ngoại lạc,
Yêu mô hưu hướng nhãn tiền sinh.
Linh tra nghĩ ước đồng huề thủ,
Canh đãi ngân hà triệt để thanh.
Bản dịch thơ của Hải Đà:
Vầng nguyệt đêm thu sáng tuyệt vời
Bặt im tiếng sáo, lặng mây trôi.
Dáng thu một nửa trăng đà chiếm
Mây sắc nghìn phương ánh tỏ ngời.
Thỏ lạc tung tăng vui múa hát
Cung thiềm khuất bóng biệt tăm hơi.
Cầm tay tri kỷ, thầm mong ước
Ngắm dải Ngân trong vắt cuối trời.
Lý Phác, với tự là Tiên Chi, sinh ra ở Hưng Quốc (nay là huyện Hưng Quốc, tỉnh Giang Tây) thuộc thời nhà Tống, là một nhà thơ nổi tiếng và có ý kiến thẳng thắn. Ông đã bị giáng chức và chuyển đi làm thứ sử nhiều châu ở vùng biên cương, nhưng vẫn kiên định với lý tưởng và tận tâm với đất nước và nhân dân. Ông còn viết cuốn lậu thất minh nổi tiếng cho Minh Chí.
Bài thơ này của Lý Phác muốn thể hiện rằng: Trên bầu trời đêm mênh mông, vầng trăng sáng rạng rỡ như một tấm gương quý giá, âm thanh im bặt, mây trôi êm đềm. Trăng chiếm một nửa trời thu, ánh sáng mây tỏa khắp nơi. Thỏ tung tăng vui mừng, cung thiềm thiếu ánh sáng như tan biến. Trong đêm trung thu, nhìn thấy Dải Ngân đầy trên bầu trời sáng tinh khiết.
Đêm trung thu thực sự là một cảnh tượng tuyệt đẹp như tranh thủy mặc! Bài thơ này tả lại bầu trời đêm trung thu mênh mông và ánh trăng sáng tỏ như gương. Tạo ra sự triển khai và tưởng tượng, chờ đợi cho đến khi Dải Ngân hà trở nên hoàn toàn trong suốt, chúng ta sẽ có cơ hội leo lên thiên đường thần tiên, khiến ánh trăng ngày lúc nào cũng sáng tỏ và không thay đổi.
Chân Chân
Nguồn: Giaidapviet.com
Danh mục: Khám Phá
