Các chòm sao chính là những đường vẽ tưởng tượng trong trí con người, nối các ngôi sao lại với nhau tạo thành hình dạng đặc biệt như con người, loài thú hay đồ vật. Thông thường, những chòm sao này được đặt tên theo các nhân vật trong thần thoại Hy Lạp cổ, nhưng cũng có một số chòm sao được đặt tên gần đây.
Nếu bạn không quen với việc quan sát bầu trời đêm, hãy tìm cho mình một chòm sao sáng nhất và dễ nhìn nhất để định vị và tìm đến những chòm sao khác. Tại Bán Cầu Bắc, chòm sao Bắc Đẩu là sự lựa chọn tốt nhất. Chòm sao Bắc Đẩu là một phần của chòm Đại Hùng (Gấu Lớn – Ursa Major).
Bạn đang xem: Chòm sao – Đường vẽ tưởng tượng nối các ngôi sao
Để tìm được chòm sao Bắc Đẩu, hãy xác định hướng Bắc bằng cách quan sát Mặt trời mọc (Đông) và lặn (Tây), sau đó hướng mắt về vùng trời phía Bắc. Trong vùng đó, bạn sẽ dễ dàng nhìn thấy một nhóm sao có hình dạng giống như một chiếc gàu nước. Sao Bắc Đẩu còn được gọi là Bắc Đẩu tinh hay Bắc Đẩu thất tinh, là một mảng sao gồm bảy ngôi sao. Hình ảnh này tạo nên hình dạng giống chiếc đấu hay cái gàu xoong và nằm ở hướng Bắc, do đó một số nước gọi nó là sao Bắc Đẩu. Tuy nhiên, Sao Bắc Đẩu và Sao Bắc cực là hai vấn đề khác nhau: Sao Bắc Đẩu là mảng sao gồm nhiều ngôi sao, trong khi sao Bắc Cực chỉ nói đến một ngôi sao.
Xem thêm : Mạch điều khiển từ xa 1 ngõ ra
Hướng của chòm sao Bắc Đẩu khác nhau trong từng mùa trong năm. Bạn có thể xem vị trí của chòm Bắc Đẩu vào lúc 22:00 trong ảnh dưới đây. Đây là hình ảnh chòm sao Bắc Đẩu được chụp vào mùa Thu vào ngày 11/8/2007 tại vùng trời phía Bắc công viên Cypress Hills, tỉnh Saskatchewan, Canada. Chòm sao Bắc Đẩu là phần đuôi của chòm Đại Hùng (Gấu Lớn – Ursa Major).
Quan sát và xác định một chòm sao giữa một “rừng” sao trên bầu trời là một vấn đề quan trọng. Một khi bạn đã xác định được một chòm sao, việc tìm kiếm chòm sao khác sẽ dễ dàng hơn. Việc quan sát chòm sao Bắc Đẩu có lợi rất nhiều đối với những người mới quan sát bầu trời đêm. Những ngôi sao sáng trong chòm Bắc Đẩu sẽ dẫn đường tới một chòm sao khác. Ví dụ, nếu bạn muốn tìm ngôi sao Arcturus trong chòm Mục Phu (Bootes), bạn chỉ cần nương theo hướng “cái đuôi” của chòm Đại Hùng là chòm sao Bắc Đẩu.
Ngôi sao mũi tên ở trên trong hình là của hai ngôi sao bên phải hướng lên trên của chòm Bắc Đẩu, đó là ngôi sao Bắc Cực (Polaris). Trên hướng xuống dưới, bạn sẽ gặp chòm Sư Tử (Leo), và tiếp tục quan sát ngôi sao cuối cùng của chòm Sư Tử là ngôi sao Regulus đưa qua bên trái, bạn sẽ gặp một cụm sao Tóc Bà, chòm sao này sẽ nhìn rất đẹp nếu quan sát bằng ống nhòm.
Bầu trời Đông – Chòm Lạp Hộ (Orion)
Ở Bắc bán cầu, chòm Lạp Hộ (Orion) còn gọi là Thợ Săn hay Tráng Sĩ sẽ hiện rõ trên vùng trời phía Nam. Chòm Lạp Hộ có dạng như một người đàn ông đang cầm cây dùi ở tay phải và tay trái cầm một lớp da. Chòm Lạp Hộ khá lớn trên bầu trời đêm. “Chìa khoá” để tìm kiếm trên bầu trời là chiếc thắt lưng – ba ngôi sao ở giữa có cường độ sáng gần như nhau. Nhìn bằng mắt thường ở phần thanh gươm trên tay phải, bạn chỉ thấy ba ngôi sao, nhưng nếu dùng ống nhòm hay kính thiên văn nhỏ, bạn sẽ thấy mổi ngôi sao đó có đôi. Khu vực này là nơi mà các nhà thiên văn nghiệp dư thường quan tâm nhiều nhất, vì đây là khu vực của tinh vân Orion (M42), một tinh vân phát xạ, nơi một ngôi sao mới được sinh ra. Bạn có thể nhìn thấy nó bằng mắt thường trong điều kiện bầu trời tối, và có thể nhìn thấy rõ chi tiết bằng ống nhòm hoặc kính thiên văn.
Chòm Lạp Hộ là một “sao chỉ” tốt để giúp bạn tìm kiếm các chòm sao khác trên bầu trời vào mùa đông (mùa hè nếu bạn xem ở bán cầu nam).
Bầu trời Hạ – Chòm Thiên Nga và Tam giác mùa hè
Trong những tháng hè oi bức với những giờ bóng tối ngắn ngủi, việc quan sát bầu trời đêm trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, bầu trời mùa hè có rất nhiều điều thú vị và kỳ diệu đối với những người yêu thiên văn như chúng ta. Điều thú vị đầu tiên mà bạn cần biết là “Tam giác mùa hè” được tạo bởi ba ngôi sao sáng nhất: Deneb, Vega và Altair. Thuật ngữ Tam giác mùa hè là cái tên được nhà thiên văn Anh Patrick Moore phổ biến trong những năm 1950, mặc dù ông không phát minh ra nó.
Xem thêm : Hạt Giống Mướp Hương Siêu Dài – 10 Hạt
Chòm Thiên Nga như một con thiên nga đang bay lượn trên bầu trời và đáp cánh trên bầu trời từ trung tâm của tam giác. Cùng với nhịp khúc mùa hạ, con rồng bay (Chòm Thiên Long – Draco) cũng như đang khiêu vũ cùng thiên nga. Chòm Thiên Ưng (Aquila) là một con đại bằng và nằm ở đỉnh phía dưới của Tam giác mùa hè, chỉ cho chúng ta đến con cá heo uốn mình bơi lượn (Chòm Hải Đồn – Delphinus).
Đó là một số chòm sao thú vị và đẹp để quan sát trên bầu trời đêm. Hãy dành thời gian để ngắm nhìn vẻ đẹp của vũ trụ và khám phá thêm những điều kỳ diệu mà thiên nhiên dành tặng cho chúng ta.
Nguyễn Quang – dangquang kdc (Theo www.hubbletelescope.btinternet.co.uk và Wikipedia)
Giải Đáp Việt – Tri Thức Cho Người Việt
Nguồn: Giaidapviet.com
Danh mục: Khám Phá
